W co się bawić z rocznym dzieckiem?
Pierwszy rok życia to czas największych zmian w rozwoju małego człowieka. Wraz z ukończeniem 12. miesiąca życia dziecko przestaje być niemowlęciem i wymaga zdecydowanie więcej uwagi i propozycji ciekawych i rozwijających zabaw. Dziś, podpowiemy, jakie aktywności będą dla dziecka w wieku około roku najlepsze. Zapraszamy do lektury.
Roczne dziecko – co potrafi?
12-miesięczne dziecko w niczym nie przypomina już nieporadnego szkraba, którym było jeszcze 4-5 miesięcy wcześniej. Roczne dziecko nie tylko o wiele sprawniej się porusza, a nierzadko już chodzi, ale również doskonale się komunikuje. Chociaż dziecko w wieku 12 miesięcy zwykle używa jedynie kilku słów (a wśród nich są te najprostsze, jak “nie”, “tu”, “daj”), to rozumie bardzo dużo. Wszystko dlatego, że w tym wieku komunikacja bierna jest zdecydowanie lepiej rozwinięta niż mowa.
Roczniak powinien już czworakować (to prawidłowa nazwa dla “raczkowania”, które jest określeniem potocznym), siadać samodzielnie, sprawnie chwytać, podawać, przedstawiać przedmioty, nierzadko dzieci w tym wieku już chodzą lub wstają przy meblach, ewentualnie chodzą z pomocą rodzica lub pchacza.
Roczne dziecko zwykle potrafi wskazać części swojego ciała, naśladować czynności, które wykonują otaczający je ludzie, wskazywać znane mu zwierzęta i przedmioty na obrazkach. Potrafi również samo jeść – z użyciem własnych paluszków, łyżki, nierzadko nawet nabijać jedzenie na dostosowany do wieku widelec. Może już pić z otwartego kubka, chociaż na pewno zdarzy mu się polać. Bidonu ze słomką lub niekapka używa sprawnie.
Zabawy dla rocznego dziecka – co powinny rozwijać?
Roczniak rozwija się w tempie ekspresowym i wszystko go interesuje, jednocześnie nadal rozwija się ruchowo, poznaje świat i nabywa nowe umiejętności. Nieustannie rozwija mowę oraz zdolność komunikacji. Uczy się również empatii, rozpoznawania emocji, okazywania uczuć, bliskości. Bardzo ważne jest, aby równomiernie wspierać rozwój rocznego dziecka i wspomagać również integrację wszystkich obszarów jego mózgu. Dlatego równie ważne są zabawy komunikacyjne (książki, rozmowy, piosenki) co ruchowe nastawione na motorykę dużą oraz ruchowe nastawione na motorykę małą. Istotne dla prawidłowego rozwoju dziecka jest poznawanie świata wokół, kontakt z naturą, doświadczanie świata zmysłowo, jak również rozwój integracji sensorycznej i pierwsze kontakty społeczne poza najbliższym otoczeniem.
Zabawy z rocznym dzieckiem: motoryka duża i integracja sensoryczna
Bardzo istotne jest, aby dziecko w wieku około roku miało od czasu do czasu “poszaleć” w bezpiecznych warunkach. Bieganie, skakanie, wspinanie, ale również zjeżdżalnia, huśtawka, jeździk rozwijają motorykę dużą oraz integrację sensoryczną.
Wizyta na placu zabaw jest bardzo dobry pomysłem, dziecko będzie miało tam możliwość rozwijać się ruchowo. Ważną, choć czasem niedocenianą aktywnością jest huśtanie się.
Huśtawka dla rocznego dziecka
Huśtanie się na huśtawce jest dla rocznego dziecka nie tylko przyjemnością, ale również wyśmienicie wpływa na rozwój mózgu. Huśtawka jak żadna inna aktywność wpływa proprioceptywny i przedsionkowy.
To właśnie układ przedsionkowy stanowi ważną ramę dla przetwarzania bodźców płynących ze zmysłów. Wszystko, co słyszymy, czujemy, widzimy musimy umieścić w kontekście położenia naszego ciała, tego, czy mamy kontakt z podłożem, czy nasze ciało jest w ruchu czy jest stabilne. Za te kwestie odpowiadają układy przedsionkowy i proprioceptywny. Stymulacja tego układu u rocznego dziecka jest o tyle istotna, że ono dopiero uczy się swojego ciała, tego, jak ono zachowuje się w różnorakim położeniu. Maluch 9 miesięcy spędził w brzuchu mamy, potem był wiele miesięcy noszony i stawia pierwsze kroki w samodzielnym przemieszczaniu się. Opanowanie relacji ciała z otoczeniem będzie miało wpływ na jego koordynację w przeszłości, na sprawność ogólną i predyspozycje do uprawiania sportu.
Nie odmawiajmy dziecku huśtania się, ważne jednak, aby huśtawka na placu zabaw była zabudowana i posiadała możliwość zabezpieczenia dziecka przed wypadnięciem. Huśtawka dla rocznego dziecka musi posiadać usztywniane siedzisko, boczne barierki i zabezpieczenie z przodu.
Dla opiekunów, którzy nie mają w pobliżu odpowiedniego placu zabaw mamy dobrą wiadomość: mały wielbiciel huśtawek może korzystać z drewnianej huśtawki pokojowej we własnym domu.
Huśtawka do domu dla rocznego dziecka to świetny pomysł na codzienną, rozwojową zabawę. Wieszając huśtawkę we framudze kuchni czy salonu i zapinając dziecko opiekun może jednocześnie wykonywać inne czynności nieopodal jednocześnie mówiąc do malucha i pokazując mu co się dzieje.
Jak stymulować zmysły rocznego dziecka?
Piasek, woda, wiatr, trawa a nawet… jedzenie. Te rzeczy, które dla dorosłych są codzienna oczywistością dla dziecka w wieku 12 miesięcy są wspaniałymi doznaniami zmysłowymi. Możliwość zanurzenia rączek w misce z wodą, ściskanie dmuchanych zabawek, przelewanie wody z kubeczka do kubeczka, sypanie piaskiem po stopach czy spacer boso po zielonej trawie – to najlepsza stymulacja zmysłów maluszka.
Innym wspaniałym zajęciem, które jest zabawą wspierającą rozwój dziecka na wielu płaszczyznach jest samodzielne spożywanie posiłków. Najlepiej rączkami. Warto dać dziecku ugotowany makaron, ziemniaka, marchew, zielony groszek czy nawet udko z kurczaka i popatrzeć jak sobie z nimi radzi. Dziecko, które samodzielnie siedzi i ma przednie ząbki doskonale sobie poradzi z miękkim jedzeniem w kawałkach czy jogurtem w miseczce.
Zabawy z rocznym dzieckiem: stymulacja rozwoju mowy
Najlepszym sposobem na stymulację rozwoju mowy jest po prostu mówienie do dziecka. Nic tego nie zastąpi: ani bajka, ani telefon ani telewizor. Mówienie do dziecka, patrzenie mu w oczy, zadawanie pytań (nawet retorycznych!) to najlepszy sposób na to, by zaczęło mówić w odpowiednim czasie. Wsparciem w tym mogą być książeczki, i wspólne śpiewanie piosenek. Roczne dziecko nie powinno jeszcze korzystać z telefonu, tabletu ani oglądać telewizji. W istocie te urządzenia w otoczeniu dziecka poniżej 2 roku życia mogą opóźnić rozwój mowy i zostało to poparte wieloma badaniami.